სენასცია მედიცინაში: კანის უჯრედი - სპერამტოზოიდის და კვერცხუჯრედის წინამორბედ მასალად აქციეს

ჯანმრთელობა - 17:20, 06 Jan, 2015

93680

უნაყოფობასთან ბრძოლის გზაზე ახალი ნაბიჯი გადაიდგა, ბრიტანეთის და ისრაელის სწავლულებმა შეძლეს ადამიანის კანის უჯრედი კვერცხუჯრედის და სპერმატოზოიდის წინამორბედ მასალად ექციათ.

მომავალში ამ მიღწევის მონაპოვარი დაუჯერებლად დიდი იქნება, თუმცა ვიდრე მის გამოყენებას მედიცინაში დაიწყებენ, მოუწევთ გადალახონ ბევრი ეთიკური სიძნელეები.

კანის უჯრედების გადაპროგრამება და მისი არადიფერენცირებულ (ღეროვან) მდგომარეობაში გადაყვანა უკვე რამდენიმე წლის წინ მოხერხდა. მაგრამ იმისთვის რომ ეს ღეროვანი უჯრედები ანუ iPS-ბი გარდაიქმნან სპერმატოზოიდებად ან კვერცხუჯრედებად საჭიროა მათ გაიარონ PGC- სტადია (ემბრიონალური უკრედების, საიდანაც შემდგომ ვითარდება სასქესო უჯრედები),

იმისთვის რომ უჯრედმა შეიცვალოს დანიშნულება ან დაკარგოს ის, ამისთვის საჭიროა კვების საშუალებას, რომელზეც ის იზრდება დაემატოს გარკვეული ნივთიერებები, მკაცრად განსაზღვრული პროპორციებით. ხშირად ესეც არასაკმარისია, მაგალითად იმისთვის რომ განხორციელებულიყო კანის უკრედის სასქესო უჯრედად ტრანსფორმაცია მეცნიერებს დასჭირდათ მისი გადანერგვა თაგვების სათესლეებში და საკვერცხეებში. იმ უჯრედებისგან, რომელიც საკვერცხეებში იყო გადანერგილი განვითარდა კვერცხუჯრედი, ხოლო სათესლეებში გადანერგილი უჯრედებისგან სპერმატოზოიდები.

თაგვებში გადანერგვა - არ არის უკანასკნელი ნაბიჯი. ღეროვანი უჯრედები (ამჟამინდელი ან ყოფილი კანის უჯრედი) არ გარდაიქმნება გამეტად თუ მასში არ იმუშავებს ცილა SOX17.

მიუხედავად იმისა რომ ამ მეთოდის ეფექტუობა არასპეციალისტისთვის მცირედ ჩანს (მხოლოდ 25-40 % კანის უჯრედებისა გარდაიქმნება სასქესო უჯრედად) ფაქტობრივად წარმატებული „გარდაქმნების“ პროცენტი უფრო მეტია .

ადამიანებს რომლებსაც უნაყოფობა აწუხებთ, მისი ყველაზე რთული ფორმების ჩათვლით, ახალი იმედი გამოუჩნდათ. თუმცა მკვლევარებს მომავალში მრავალი ეთიკური საკითხის გადაწყვეტა მოუწევთ.

როგორი რეაქცია ექნებათ ადამიანებს იმაზე, რომ მათი შვილების შესაქმნელი მასალა თაგვის სხეულში გამოზრდილი იქნება, შესაძლებელი იქნება თუ არა ხელოვნური PGC ის ადამიანის ორგანიზმში გადანერგვა? როგორ გატესტონ ეს მეთოდი კლინიკებში, მაშინ, როდესაც მრავალი ქვეყნის კანონი კვლევის მიზნით ადამიანის ემბრიონის შექმნას კრძალავს.