როგორ აფასებს ,,ნიუპოსტთან“ ინეტრვიუში ,,ილია ჭავჭავაძის საზოგადოების“ თავმჯდომარე ქვეყანაში მიმდინარე მოვლენებს და რატომ ფიქრობს თამარ ჩხეიძე, რომ ხელისუფლების მიერ გადადგმული ნაბიჯები საქართველოს საგარეო პოლიტიკისა და ქვეყნის ტერიტორიული მთლიანობის კუთხით სახიფათოა;
_არასოდეს არ ვყოფილვარ სააკაშვილის მომხრე და ყოველთვის კრიტიკულად ვიყავი განწყობილი მისი ხელისუფლების მიმართ, მაგრამ დღევანდელი ხელისუფლების მიერ ექსპრეზიდენტისადმი ბრალის წაყენებას და პატიმრობის მოთხოვნას ვაფასებ აბსოლუტურად უარყოფითად. ეს არის, ერთის მხრივ, პოლიტიკური დევნა და მეორეს მხრივ, პოლიტიკური დევნა არა მარტო ბოროტების ნიადაგზე, არამედ პოლიტიკური დევნა, რომელიც შეკვეთილია გარედან...
_ანუ, რას გულისხმობთ?
_ვგულისხმობ რუსეთის პრეზიდენტს პუტინს. ეს აშკარად არის პუტინის დავალება ივანიშვილისადმი. ეტყობა საყვედურიც კი უთხრა - აქამდე რას აკეთებდითო... და პირდაპირ მოითხოვს, რომ სააკაშვილის წინააღმდეგ მიღებულ იქნას ზომები. შორსა ვარ იმ აზრისგან, რომ შეძლებენ მის დაპატიმრებას და ალბათ ამის იმედი არც აქვთ, ყოველ შემთხვევაში, სარგებელი ის მაინც ექნებათ, რომ გარკვეული დაბრკოლებები შეუქმნან გადაადგილებაში. სხვათაშორის, აქვე მინდა აღვნიშნო, რომ ქალბატონ კობახიძეს, ვიცესპიკერს წამოსცდა, როგორ შეიძლება, რომ სააკაშვილი დადის და ავანტიურას ეწევაო... პირდაპირ გაიმეორა ერთიერთზე რუსეთის შეშფოთება, რადგან, სხვა მხრივ, მისგან ბოლო ხანებში ხელისუფლების მისამართით რაიმე განცხადებები არ გამიგია, სააკაშვილის ამ სიარულის მთავარი, ცენტრალური თემა არის რუსეთის აგრესია და მისი შეჩერება მსფოლიო მასშტაბით. მანანა კობახიძის განცხადებაში კი გამოჩნდა სწორედ პუტინის შეშფოთება სააკაშვილის ანტიპუტინური და ანტიიმპერიალისტური კამპანიის გამო. გარდა იმისა, რომ ხელისუფლებას სურს გადაადგილებაში დაბრკოლებების შექმნა, მეორე გახლავთ ის, რომ დაპყრობილი ქვეყნის ყოფილი მეთაური გამოიყვანონ თავად დამნაშავე და ამით შელახონ მისი ავტორიტეტი...
_ქალბატონო თამარ, მოგეხსენებათ საზოგადოებაში არსებობს სააკაშვილის მიმართ პრეტენზიები, გარკვეული ნაწილი სწორედაც რომ მის გასამართლებას ითხოვს, თქვენ აღნიშნეთ რუსული ინტერესი და იქნებ განმარტოთ, რატომ არის სააკაშვილის მიმართ ბრალის წაყენება სახიფათო საქართველოსთვის?
_იმ ადამიანებს, ვისაც სააკაშვილის სიძულვილის ნიადაგზე დაკარგული აქვთ საღი აზრი, შევახსენებ, რომ ეს საქართველოს ინტერესებს, ქვეყნის ტერიტორიული მთლიანობის ინტერესებს ეწინააღმდეგება, მაგრამ ბევრ მათგანს სრულიად კარგად აქვს გაცნობიერებული და შეგნებულად ემსახურება პუტინის დავალებას. მაგალითად ბურჯანაძის ამასწინანდელი გამოსვლა, როცა მან თქვა, რომ დიახაც, ჩვენ უნდა დავსაჯოთ სააკაშვილი იმიტომ, რომ დავილაპარაკოთ აფხაზებთან და ოსებთან... ანუ, რა იმალება ამ სიტყვების უკან? საქართველო არის თითქოს დამნაშავე ქვეყანა, რომელმაც აწარმოა აგრესია, ანუ რუსეთის მიერ შეთხზული ცილისწამება და ამის გამო, საქართველოს იმდროინდელი პრეზიდენტი უნდა დაისაჯოს, ე.ი. საქართველო იყო დამნაშავე, რადგან ქვეყანას პრეზიდენტი წარმოადგენდა და იმისთვის, რომ ჩვენ მათთან გამოვნახოთ საერთო ენა, და ამ საერთო ენის გამონახვა, ჯერ თავისთავად სასაცილოა, ზედმეტია ამაზე საუბარი, აქ ჩვენ ეთნიკურ კონფლიქტთან საერთოდ არ გვაქვს საქმე, არამედ რუსეთ-საქართველოს ომთან... და ამის გამო, რომ თურმე გამოვნახოთ საერთო ენა, ამიტომ უნდა დავსაჯოთ სააკაშვილი... ეს პირდაპირ ემსახურება პუტინის ინტერესებს.
_ხელისუფლება კონკრეტულ დანაშაულზე საუბრობს...
_არავითარი საერთო ამას დანაშაულთან არ აქვს, პოსტსაბჭოთა პერიოდის საქართველოს ნებისმიერი ხელისუფლება რომ ავიღოთ, ყველას მიმართ შეიძლება რაღაც ბრალის მონახვა. იგივე, თუ ავიღებთ ედუარდ შევარდნაძეს, რომლის მიმართაც სააკაშვილის დროს არავითარი ბრალდება არ წაუყენებიათ, მის მიმართ მართლაც შეიძლებოდა ბრალის წაყენება და მე ამის მომხრე და მომთხოვნი არასოდეს ვყოფილვარ, მოხუცი კაცი იყო და ბრალდებებზე და დაჭერებზე არასოდეს ვამახვილებ ყურადღებას, მაგრამ წმინდა იურიდიულად რომ ვილაპარაკოთ, ის იყო მთავარი ჩამბარებელი საქართველოს მიწების და მისთვის არავის მოუთხოვია ამაზე პასუხი.
_მათ შორის კომუნისტურ ხელისუფლებაზეც იყო პასუხი მოსათხოვი...
_სწორედ მაგიტომ ვახსენე წინა ხელისუფლებები, იგივე კომუნისტური, შევარდნაძის, მისი წინამორბედის, გამსახურდიასაც ჰქონდა გარკვეული შეხედულებები და ა.შ. ნებისმიერ ხელისუფლებას, თუკი მოწინააღმდეგე მოინდომებს, ყოველთვის მონახავს რაღაც ბრალდებას, რომელსაც მოსახლეობის გარკვეული ნაწილი დაეთანხმება.
_ამ კონტექსტში მინდა გკითხოთ, სააკაშვილის ხელისუფლების დროსაც იყო ანგარიშსწორებების მანკიერი პრაქტიკა, ამიტომ, რამდენად წაადგება შურისძიების ამ მანკიერი პრაქტიკის განმეორება ახალ ხელისუფლებას და პირველ რიგში ქვეყანას?
_პირველ რიგში, რაც ყველაზე შემაშფოთებელია, ეს არის პირდაპირი რუსული დავალება და მომავალში ჩვენი ტერიტორიული მთლიანობის საბოლოო აღდგენის საქმეს ეწინააღმდეგება და საგარეო საფრთხეს წარმოადგენს, მაგრამ ეს საკითხიც რომ მოვხსნათ და აბსტრაგირება მოვახდინოთ, რომ არაფერ შუაში არ არის ვთქვათ პუტინი, სწორედ მანკიერი მხარეა ასევე ძალზედ მნიშნელოვანი. როდესაც მოხდა ხელისუფლების შეცვლა დემოკრატიული გზით, დემოკრატიული არჩევნები ყოველთვის ეყრდნობა იმას, რომ ხელისუფლება, რომელიც მარცხდება არჩევნებში ის არ უნდა იყოს დარწმუნებული, რომ დამარცხების შემდეგ აუცილებლად ციხეში წავა, პირიქით, უნდა მოხდეს ნორმალური დემოკრატიული ცვლა - ერთი ძალა მიდიოდეს ოპოზიციაში და არა ციხეში და მეორე ძალა უნდა იყოს ხელისუფლებაში. რაც შეეხება იმ კანონის უზენაესობას, რომელსაც ესენი აბსოლუტურად ცინიკურად ხაზს უსვამენ, ამას არავითარი კავშირი არ აქვს კანონის უზენაესობასთან. ჯერ ერთი იმიტომ, რომ საქართველოში არ არსებობს სამართლებრივი სისტემა და ამდენად კანონის უზენაესობა თავისთავად ვერ იქნება და ყველაფერს მართავს არა ერთი პოლიტიკური ძალის, არამედ მხოლოდ ერთი კაცის ნება, თავად ამ ერთი კაცის ნებას ვინ მართავს, ეს კიდევ სხვა საკითხია და ამაზე ზემოთ მოგახსენეთ. სხვათაშორის დასავლეთის ქვეყნების, მათ შორის აშშ-ს სახელმწიფო დეპარტამენტის განცხადებებში ყოველთვის ხაზი ესმევა იმას, რომ მიხედეთ ქვეყნის სამართლებრივი სისტემის რეფორმას, დემოკრატიული ინსტიტუტების განმტკიცებას, მიხედეთ ეკონომიკას და არა წარსულის გამოდევნებას. მთავარი ამოცანა, თუ ჩვენ გვინდა საერთოდ სამართლიანობაზე საუბარი, ჯერ უნდა შევქმნათ სამართლებრივი სისტემა, რადგან ამ სისტემაში, რაც საქართველოში არსებობს, რა თქმა უნდა, ნებისმიერი პოლიტკური მოწინააღმდეგის დაპატიმრება, რა ბრალდებითაც არ უნდა იყოს ის, (ცხადია ვერ იქნება პირდაპირ პოლიტიკურ ბრალდება), ეს არის პოლიტიკური დევნა. სააკაშვილის შემთხვევაში, გარდა იმისა, რომ პოლიტკური დევნაა, ეს არის დამპყრობელი ქვეყნის შეკვეთა.
_რეგიონში მიმდინარე მოვლენებს რომ შევეხოთ, მოგეხსენებათ ძალიან დაიძაბა ვითარება ყარაბაღში, ფაქტობრივად ომია გაჩაღებული. აზრბაიჯანი ჩვენი მნიშვნელოვანი სტრატეგიული მკავშირეა, ხოლო ამ ფონზე, ბაქოში მოხდა ძალიან არასასურველი ფაქტი, სტადიონის ინციდენტს ვგულისხმობ. თქვენ როგორც მომსწრე და მონაწილე ათწლეულების ქართული პოლიტიკისა, ალბათ დამეთანხმებით, რომ მსგავსი პროვოკაციული ქმედებები იყო, სხვა დანარჩენს შორის, ერთ-ერთი წინაპირობა საქართველოს რეგიონებში კონფლიქტების გაჩაღებისა, რითაც რუსეთმა მშვენივრად ისარგებლა. ცოტა უფრო მეტი სიფრთხილე ხომ არ არის საჭირო ამდაგვარი ინციდენტების თავიდან ასაცილებლად?
_საქმე გვაქვს ცალსახა პროვოკაციასთან, აქ რომ საქმე არ გვაქვს ეროვნულ გამოვლინებასთან და ჩვენ მიერ 20-იან წლებში დაკარგულ მიწების მიმართ გრძნობებთან, ეს ფაქტია. მათი მიზანი სრულიად სხვაა და ამ გზით მიწების დაბრუნება არ ხდება, მითუმეტეს მე-20 საუკუნის 20-იან წლებში დაკარგული მიწების, ეს ყველასთვის ნათელია. აქ სრულიად სხვა ფენომენთან გვაქვს საქმე, კერძოდ, უნდათ აზერბაიჯანსა და საქართველოს შორის ურთიერთობის დაძაბვა. მითუმეტეს ეს ძალიან საგანგაშოა, როცა საქართველოს ტერიტორიის დიდი ნაწილი აზერბაიჯანული ეროვნების მოსახლეობითაა დასახლებული და ამასაც რომ თავი დავანებოთ, თვითონ აზერბაიჯანთან ჩვენს ურთიერთობას ძალიან დიდი სტრატეგიული მნიშვნელობა აქვს. სწორედ ამის ჩაშლა და უკეთეს შემთხვევაში ურთიერთობის დაძაბვა და უარეს შემთხვევაში მოვლენების კიდევ უფრო ესკალაცია აქვს ამ შემთხვევაში რუსეთს მიზნად. ეს არის ძალიან მსხვილი მასშტაბის პროვოკაცია და ხელისუფლების მხრიდან, არ ვიცი შესაძლოა მე გამომრჩა, მაგრამ არ ყოფილა განსაკუთრებული საჭირო და ადექვატური რეაქცია, ასეთი რამ არ მომისმენია უღიმღამო განცხადებების გარდა. იმედი მაქვს ეს პროცესი წარმატებით არ ისარგებლებს.
_რუსეთის ბოლო დღეების გადაწყვეტილება რომ შეაფასოთ, საქართველოსთან თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ ხელშეკრულების გაუქმებას ვგულისხმობ, რომელიც კრემლმა ევროპასთან ასოცირების ხელშეკრულების ფონზე განახორციელა.
_ეს არის, რა თქმა უნდა, პოლიტიკური ნაბიჯი რუსეთის მხრიდან და ეს არის ევროპასთან ასოცირების ხელშეკრულების დადების საწინააღმდეგო გამოხატულება. რუსეთს სხვანაირად არ შეუძლია, ის მუდიმვად ასეთ ნაბიჯებს დგამს. ამით რუსეთმა გამოხატა თავისი გაბოროტება ევროკავშირთან ჩვენს მიერ გადადგმული ნაბიჯისადმი. სასცილო ის არის, რომ ჩვენი ხელისუფლება, მათ შორის ღარიბაშვილი რომელიც აცხადებდა, რომ ასეთი წარმატება გვაქვს რუსეთთანო, ამ წარმატებაში ისინი ვერაფერს ასახელებენ, გარდა სავაჭრო სფეროში გადადგმულ ნაბიჯებს და ეხლა როცა რუსეთმა ასეთი ნაბიჯი გადადგა, ამბობენ, რომ ეს სულაც არ არის ტრაგედია... რა თქმა უნდა, ეს ტრაგედია სრულიადაც არ არის, პირიქით შეიძლება ითქვას, მაგრამ სასაცილოა, როცა ისინი ამბობენ ამას, როცა ეს ჰქონდათ ერთადერთ მაგალითად მოსაყვანი, როგორც მათი პოლიტიკური გამარჯვება.
_ამით ხომ არ დასტურდება რუსეთთან ურთიერთობების აღდგენის ილუზიური დამოკიდებულება?
_ილუზიები შეიძლება ცალკეულ პიროვნებებს ჰქონდეთ ხელისუფლებაში, მაგრამ ზოგადად ილუზიებთან კი არ გვაქვს საქმე, არამედ ხელისუფლებაში ამის ფასად არიან მოსული და ასრულებენ რუსეთის დავალებებს. რაც შეეხება ევროკავშირთან ასოცირების ხელშეკრულებას, ეს წლების მანძილზე დაწყებული პროცესი იყო და მათ ამის შეჩერება არ შეეძლოთ, ისევე როგორც რუსეთმა ვერ შეძლო ეს, უბრალოდ, ხელმოწერის შემდეგ უკვე ცდილობენ ძირის გამოთხრას იმისთვის, რომ ამ პროცესმა რეალურ შედეგებს, ევროპასთან რეალურ ინტეგრაციას ჩაუყაროს საფუძველი.
მასალის გამოყენების პირობები






