გასული წლის მთიანი ყარაბაღის ომის შემდეგ ნიკოლა ფაშინიანზე ბევრი გაბრაზდა, მაგრამ სომხეთის გადამდგარი პრეზიდენტის პარტიამ არჩევნები მოიგო, თანად დიდი უპირატესობით. მისი პარტია “სამოქალაქო შეთანხმება” პარლამენტში 71 მანდატს მიიღებს, მისი მთავარი მოწინააღმდეგე “სომხეთი”- 29 მანდატს, ალიანსი “მე მაქვს ღირსება”- 7 მანდატს.

ფაშინიანმა უკლებლივ ყველა რეგიონში გაიმარჯვა.

ათასობით ადამიანი შეიკრიბა ერევნის რესპუბლიკის მოედანზე რათა მოესმინა ნიკოლ პაშინიანის გამარჯვების სიტყვა მოესმინა.

მან დროშის ფრიალით ხალხს განუცხადა, რომ მისი ხელახალი არჩევა ნიშნავს კრიზისის დასასრულს, რაც გულისხმობდა მის წინააღმდეგ საპროტესტო აქციებს მთიანი ყარაბაღის ომში აზერბაიჯანთან დანებების გამო.

ფაშინიანის თქმით, მთავრობას შეუძლია კვლავ "ჩვეულებრივად იმუშაოს" ახალი სომხეთის მშენებლობისთვის.

მან ასევე ყველას ერთიანობისგენ მოუწოდა, იმის ფონზე, რომ წინასაარჩევნი პერიოდი საკმაოდ გახლეჩილი იყო, რის გამოც ზოგიერთებს ეშინოდათ, რომ დაპირისპირება ქუჩაში გადავიდოდა.

პარტიამ, რომელიც მეორე ადგილზე გავიდა ხმების 21 პროცენტით და რომელსაც ხელმძღვანელობს ყოფილი პრეზიდენტი რობერტ კოჩარიანი, გამოაცხადა, რომ არჩევნების შედეგების გასაჩივრებას აპირებს.

თანამდებობაზე ყოფნის დროს, კოჩარიანს ბრალი დასდეს არჩევნების შედეგების გაყალბებაში, რასაც მოჰყვა საპროტესტო გამოსვლები 2008 წელს და აქციის მონაწილეების მძიმე დარბევა, რომლის დროსაც 10 ადამიანი დაიღუპა.

ამასთან, არჩევნების დამკვირვებლებს არჩევნების შედეგების ლეგიტიმურობა ეჭვქვეშ არ დაუყენებიათ - სომხეთის მეორე თავისუფალი და სამართლიანი არჩევნები 2018 წლის "ხავერდოვანი რევოლუციის" შემდეგ.

ექსპერტების თქმით, შედეგი ქვეყნის მომავალია და სომხური საზოგადოება ომისშემდგომი პოლიტიკური მოვლენების მართვით დემოკრატიას ააშენებს ან დაანგრევს.

ზოგის თქმით, ეს შეიძლება აზერბაიჯანთან და თურქეთთან ურთიერთობის შერბილებასაც ნიშნავს.

არჩევნები, რომელშიც მონაწილეობა მიიღო 26 პარტიამ და ბლოკმა, არსებითად "ორი ცხენის რბოლა" გახდა.

ფაშინიანი ხელისუფლებაში მოვიდა 2018 წლის რევოლუციის შემდეგ, როცა ხალხს დაპირდა ისეთ რეფორმებს, მაგალითად, როგორიცაა ანტიკორუფციული კამპანია, ხოლო კოჩარიანი წარმოადგენს დამხობილ ძველ გვარდიას, რომელიც შეიარაღებული ძალების გაფართოებას ითხოვდა.

საარჩევნო კამპანია მოიცავდა დეზინფორმაციას, ცრუ ნარატივებსა და ხალხის შიშის მანიპულირებას ყველა მხრიდან ”, - ამბობს სოსის ტატიკიანმა, სომხეთის საგარეო და უსაფრთხოების პოლიტიკის კონსულტანტი.

”ბევრმა ადამიანმა ხმა მისცა ფაშინიანს, რადგან ეშინოდათ წინა მთავრობის დაბრუნების, რომელიც ასოცირდება კორუფციასთან და პოლიტიკურ და სამოქალაქო უფლებების შეზღუდვებთან.”

ამასთან, ტატიკიანი მიიჩნევს, რომ არჩევნები ცხადყოფს სომხების ”მზაობას” თავდაცვის, უსაფრთხოებისა და ეკონომიკის პრობლემების მოგვარებისთვის ”დემოკრატიისა და ადამიანის უფლებების შელახვის გარეშე”.

თუმცა ამას ყველას არ ეთანხმება.

გავრცელდა ინფორმაცია, რომ ორშაბათს საპროტესტო გამოსვლები იყო ქალაქ სტეპანაკერტში, მთიან ყარაბაღის მთავარ ქალაქში.

რეგიონი საერთაშორისოდ არის აღიარებული აზერბაიჯანის ტერიტორიად, სომხეთის მიერაც, მაგრამ მას მართავენ ეთნიკური სომხები, რომლებსაც ან სურთ სომხეთისგან გამოყოფა.

ამ სადავო ტერიტორიაზე იყო რამდენიმე იყო, მათ შორის შარშანდელი კონფლიქტი, რომელშიც 6000-ზე მეტი ადამიანი დაიღუპა ორივე მხრიდან.

მას შემდეგ, რაც სომხეთის ლიდერმა მთიან ყარაბაღში, არაიკ ჰარუთინიანმა ფაშინიანს გამარჯვება მიულოცა, რეგიონში დემონსტრანტებმა მისი გადადგომა მოითხოვეს.

როგორც ჩანს არჩევნებს აქტიურად ადევნებდა თვალს რუსეთი, რომელმაც მალევე მიულოცა “დამაჯერებელი” გამარჯვება ფაშინიანს. მიულოცეს აზერბაიჯანმა და თურქეთმაც.

გასულ წელს თურქეთმა მხარი დაუჭირა აზერბაიჯანს ექვსკვირიან ომში და უზრუნველყო ისეთი შეიარაღებით, როგორიცაა თვითმფრინავები.

თურქეთსა და სომხეთს ოფიციალური ურთიერთობა არ აქვთ, ორ ქვეყანას შორის საზღვრები 1993 წლიდან დაკეტილია. ბაქოსა და ერევანს შორის ურთიერთობაც მსგავსია.

მიუხედავად ამისა, ფაშინიანის გამაჯრვება შესაძლოა, დათბობის ნიშანი იყოს.

ის იყო ლიდერი, რომელმაც ხელი მოაწერა რუსეთის შუამავლობით შეთანხმებას კონფლიქტის დასრულების შესახებ და ბოლო ომის დროს წართმეული ტერიტორიების აზერბაიჯანში დაბრუნებას.

გასულ კვირას ბაქოში ვიზიტის დროს, თურქეთის პრეზიდენტმა რეჯეფ თაიფ ერდოღანმა განაცხადა, რომ შეიქმნება რეგიონალური პლატფორმა, რომელშიც მონაწილეობას მიიღებს ექვსი ქვეყანა - თურქეთი, რუსეთი, ირანი, აზერბაიჯანი, საქართველო და სომხეთი, რეგიონში ინტეგრაციის გასაზრდელად.

”ჩვენ ვიმედოვნებთ, რომ სომხეთი სოლიდარობისკენ გამოიწვდის ხელს და გამოიყენებს შესაძლებლობას, რომ ერთად განვსაზღვროთ საერთო მომავალი.”

მაისში, პაშინიანმა განაცხადა: ”თურქეთი ჩვენი მტერია, მაგრამ ეს მტრობა უნდა მოგვარდეს”.

ვიკენ ჩეტერიანმა, პოლიტიკურმა ანალიტიკოსმა, რომელიც ჟენევის ვებსტერის უნივერსიტეტში საერთაშორისო ურთიერთობებს ასწავლის, განაცხადა, რომ სტატუს კვოდან ცვლილებები შეიძლება მომდევნო წლის განმავლობაში გაჩნდეს.

”ამ არჩევნების შემდეგ, ვფიქრობ, სულ მცირე სერიოზული მცდელობები იქნება, თუ როგორ ჩამოყალიბდება ომისშემდგომი და არჩევნების შემდგომი ურთიერთობები სომხეთსა და მის მეზობლებს შორის.

ჩვენ დავინახავთ, მოხდება თუ არა ნორმალიზაციის სერიოზული პროცესი, საზღვრების გახსნა, კომუნიკაციები და დიპლომატიური გაცვლა, თუ ისევ იგივე წესით დავუბრუნდებით ” - ამბობს ის.

რაც შეეხება რუსეთს, ექსპერტებმა იწინასწარმეტყველეს პოლიტიკის მნიშვნელოვანი ცვლილება, მხოლოდ იმით, რომ მოსკოვის გავლენა იზრდება.

რუსეთზე გაზრდილი პოსტკონფლიქტური დამოკიდებულება რთული იქნება ფაშინიანისთვის, განსაკუთრებით მას შემდეგ, რაც მან ხელი შეუწყო მთიანი ყარაბაღის ცეცხლის შეწყვეტას და მისი 2 000 “სამშვიდობო ჯარი” იქ განთავსდა.