თორნიკე შარაშენიძე: როცა ხელისუფლებაში ხარ,როგორც ჩანს, სხვანაირად აღიქვამ რეალობას

პოზიცია - 16:29, 17 Nov, 2012

1294

თუ საქართველო რუსეთს დაარწმუნებს, რომ პირველი დემოკრატიის ტესტი ჩავაბარეთ, ჩავატარეთ დემოკრატიული არჩევნები და მერე ერთმანეთს არ დავერიეთ, ეს იქნება ნატოში გაწევრიანების კიდე ერთი შანსი. ივანიშვილის პოლიტიკიდან წასვლის მერე გამოჩნდება, როგორ ვერ იტანენ ზოგიერთები ერთმანეთს, მერე კი ერთიანობის მოტივაციაც გაქრება.“ - აცხადებს საინფორმაციო სააგენტო ,,ნიუპოსტთან“ ინტერვიუში ექსპერტი საერთაშორისო საკითხებში, თორნიკე შარაშენიძე.

_ ბატონო თორნიკე, ნატოში ქართული დელეგაციის ვიზიტი დასრულდა, რამდენად დამაჯერებლად წარმოადგინა საქართველო ახალმა ხელისუფლებამ?

_ საერთაშორისო ორგანიზაციებთან ახალი ხელისუფლების წარმომადგენლები უკვე მეორედ წარდგნენ, პირველად იყო ევროკავშირთან შეხვედრა.რამდენად დამაჯერებელი იყო პრემიერ-მინისტრი ამ ტრიბუნაზე, არ ვიცი,რადგან იქ არ ვყოფილვარ, მაგრამ რაც შორიდან დავინახე,ერთი შეხედვით სასწაული არ სჩანდა. რომ არ ყოფილიყო რასმუსენის მკვეთრი განცხადება, არც კითხვები გაჩნდებოდა ალბათ. რამდენად დამაჯერებლად წარმოადგინა მან საქართველო, არ ვიცი, რადგან არაა ცნობილი, კონკრეტულად რა ისაუბრა შიგნით. მომდევნო ეტაპზე, როცა რასმუსენმა და ბიძინა ივანიშვილმა ერთობლივი პრეს-კონფერენცია გამართეს, გადაწყვიტეს, რომ საჯაროდ აღარ გამახვილებულიყო ყურადღება იმ საკითხებზე, რასაც საქართველოში არაერთგვაროვანი რეაქცია მოჰყვა . ნატოს წარმომადგენლებმა გამოგზავნეს სიგნალი,რომ თუ ქვეყანაში გამოსწორდება ვითარება, ჩვენ კიდევ გვაქვს შანსი, გავწევრიანდეთ ნატოში. ახალი ხელისუფლების მხრიდან ეს იყო პირველი ნაბიჯი, რომელსაც მოჰყვა გაურკვეველი განცხადებები, რამაც დააბნია ქართული საზოგადოება.

_ რასმუსენის წინააღმდეგ მთელი ქართული საზოგადოება დაირაზმა, როგორ ფიქრობთ, მისი განცხადების არაადექვატურად გაგების ბრალი იყო ეს, თუ უბრალოდ ახალი ხელისუფლების წარმომადგენლების მხრიდან იყო ვითარების ესკალაციის მცდელობა?

_ იმედია, ამ ფაქტმა ჭკუა ასწავლა ახალ ხელისუფლებას და მომავალში თავს შეიკავებენ მსგავსი განცხადებების გაკეთებისგან. რასმუსენის მოტყუება თუ ასეთი ადვილია და ის იმდენად მიამიტია, რომ ასე ტყუვდება, კარგად ყოფილა საქმე.

_ ვაღიაროთ, რომ ახალ ხელისუფლებაში არიან ისეთი ადამიანები, რომლებსაც არც დიპლომატიის ენა ეშლებათ და არც საერთაშორისო ორგანიზაციებთან ურთიერთობის გამოცდილება აკლიათ. როგორ ფიქრობთ, რატომ მოხდა განცხადებების არასწორი ინტერპრეტაცია?

_რასმუსენის კრიტიკა იყო ძალიან მოულოდნელი. ალბათ ეს იმის ბრალია, რომ როცა ხელისუფლებაში ხარ, სულ სხვანაირად აღიქვამ პოლიტიკურ რეალობას და შესაბამისად, შორდები მას. ეს არასწორი განცხადებები კი ახალი ხელისუფლების პოლიტიკური გამოუცდელობით აიხსნება. არცერთ მათგანს, უკვე მრავალი წელია, არ ჰქონია შეხება ოფიციალურ საერთაშორისო პირებთან.

_ კი, მაგრამ ისინი ხომ პერმანენტულად ხვდებოდნენ უცხოელებს ოპოზიციაში ყოფნის დროს?

_ ეს არ იყო იმ დონის შეხვედრები, რაც ახლა მათ გამართეს. ოპოზიციაში ყოფნა ხომ გაცილებით უფრო იოლია, ვიდრე მთავრობაში ყოფნა? ახლა საკუთარ თავზე გამოცდიან იმასაც, რომ ოპოზიციაში მყოფი ,,ნაციონალური მოძრაობა“ უფრო იოლად გავა ფონს, ვიდრე ხელისუფლება. პასუხისმგებლობა ნაკლები ექნებათ, სამაგიეროდ, კრიტიკის მეტი თავისუფლება. მაგალითად, თუ გებრძვიან და დაგდევენ, ამას თავისუფლად, ნებისმიერ წუთს გამოაცხადებ პოლიტიკურ დევნად. რასაც აკეთებდა ადრე პოლიტიკური ოპოზიცია, იგივეს გააკეთებს ახალი ოპოზიციაც.

_ ამით გინდათ თქვათ, რომ ახალი ხელისუფლება არ იყო მზად ხელისუფლებაში მოსასვლელად?

_ აშკარად გამოიკვეთა ეს, როცა მიმდინარეობდა მინისტრთა კაბინეთის დაკომპლექტება. სულ მცირე, რაც შემიძლია, გითხრათ, ისაა, რომ მინისტრთა კაბინეტზე საერთოდ არ იყო ნამუშევარი. თუმცა ისიც გასათვალისწინებელია, რომ სულ ერთ წელიწადში მოხდა ამ ხელისუფლების შეკოწიწება-დაკომპლექტება. შესაბამისად, საერთაშორისო დონეზე გამოცდილება და საუბრის მანერაც არ იყო გათავისებული.

_ ამის პარალელურად, რამდენად დამაჯერებელი იყო მიხეილ სააკაშვილი ბრიუსელში? ხომ არ ფიქრობთ, რომ მას ზედმეტად ,,დავარცხნილი“ საუბრის ტონი ჰქონდა სწორედ იმის გამო, რომ რეალურად პოლიტიკურად განეიტრალებულია?

_ გარეგნულად მიხეილ სააკაშვილს უჭირავს ძალიან კონსტრუქციული ტონი. მისი პოზიციაა -,,გავდექი განზე. შემეძლო გავჯიუტებულიყავი ზოგიერთი მინისტრის დანიშვნაზე, მაგრამ ეს არ გავაკეთე, გადმოგაბარეთ ხელისუფლება სრულად“. იგივეს ელის ის ახლა ახალი ხელისუფლებისგან და სავსებით სამართლიანადაც. ამითაა მიხეილ სააკაშვილი მომგებიან სიტუაციაში, განსაკუთრებით საერთაშორისო არენაზე.

_ ამის საპირწონედ ბიძინა ივანიშვილმა განაცხადა, რომ ითანამშრომლებს პრეზიდენტთან კულტურის დონეზე. ამავე დროს ის ცოტა ხნის წინ აცხადებდა, რომ ქართველებს პოლიტიკური კულტურა არ გვაქვს, როგორ ფიქრობთ, ახალი ქართული რეალობა იძლევა ახალი პოლიტიკური კულტურის შექმნის შესაძლებლობას?

_ პოლიტიკური კულტურა რომ აუცილებლად გვჭირდება ქართველებს, ეს მართალია და თუ ივანიშვილი ურთიერთობის ამ ფორმას მიმართავს, არაფერი არ იქნება ამაზე კარგი. პრემიერ-მინისტრს კი გაცილებით მეტი კულტურა მოეთხოვებ აქ, ვიდრე რიგით ქართველს.

_ რამდენად სწორი იყო ხელისუფლების პოზიცია, რიგითი დეპუტატის - გიორგი კანდელაკის დონემდე დაეყვანათ რასმუსენის ინფორმირებულობა, თითქოსდა მან მიაწოდა უცხოელებს არასწორი ჩანაწერი?

_ ისევ იქამდე მივედით, რომ მიმდინარეობს საზოგადოების დარწმუნება, რომ ძალიან გულუბრყვილოა საერთაშორისო საზოგადოება და უჯერებენ რიგით დეპუტატს. არა მგონია, ასე იყოს. ისინი არ არიან ინფორმაციულ ვაკუუმში, რადგან უამრავი საერთაშორისო ორგანიზაცია და საელჩო მუშაობს ჩვენს ქვეყანაში, რომელთაც აქვთ მუდმივი კოორდინაცია.მუშაობს ნატოს სამოკავშირეო ოფისი, ლიტვის საელჩო. იგივე ჯეიმს აპატურაის, რომელიც მუდმივად ტრიალებს ჩვენს ქვეყანაში, აქვს სრული ინფორმაცია ყველაფერზე. ამიტომ დიდი შეურაცხყოფაა რასმუსენისთვის, როცა უმტკიცებ, რომ მოტყუებულია. ასეთი შეცდომა უკვე დაუშვა ერთხელ გაეროს ელჩმა საქართველოში, როცა ეუბნებოდნენ, რომ ატყუებდნენ მათ რუსები და არ ჰქონდა სწორი ინფორმაცია. ინფორმაცია იმან განმუხტა, რომ რასმუსენმა არ გაამახვილა ყურადღება მეტად იმ საკითხზე, რამაც ასეთი აჟიოტაჟი გამოიწვია და მხოლოდ იმით შემოიფარგლა, რომ თქვა, ჩემს ფეისბუქის გვერდზე ქართულად აღარ დაწეროთო. დიპლომატიის ენაზე რასმუსენს არ ჰქონდა საუბრის მეტი უფლება. მან მესიჯებით მიახვედრა ახალი ხელისუფლება - თუ გინდა ჩემთან თანამშრომლობა, გაითვალისწინე ეს ხარვეზები. ამისთვის გამოიყენა სიტყვა -,,შეშფოთებული ვარ“. ძალიან მძიმე ფორმა იქნებოდა ,,აღშფოთებული ვარ“ ან ,,გაოცებული ვარ“. რასმუსენმა დიპლომატიურად თქვა, ჩვეულებრივ მოქალაქეებს კი თავად მთავრობამ და ექსპერტებმა უნდა აუხსნან. ახლა ბიძინა ივანიშვილმა უნდა იხელმძღვანელოს იმით, რომ პირველ რიგში, უნდა გაითვალისწინოს ძველი ხელისუფლების შეცდომები. უნდა უსმენდეს არა მხოლოდ დასავლეთს, არამედ თავის მოსახლეობას და არა ისე, როგორც სააკაშვილი აკეთებდა - მხოლოდ დასავლეთს რომ უსმენდა. გაცილებით ძლიერი პოზიციები ჰქონდა ,,ნაციონალურ მოძრაობას“ 2003 წლის შემდეგ, ვიდრე ახლა აქვს ,,ქართულ ოცნებას“. ამათ ბევრი რამის უფლება მისცეს საკუთარ თავს, რაც მაინცდამაინც კარგად არ დასრულდა. ,,ოცნება“ ახლა ბევრად ცუდ სიტუაციაშია და უფრო სუსტადაც გამოიყურება, ვიდრე რევოლუციით მოსული ,,ნაციონალური მოძრაობა“ .

_ უცხოეთში ამ ვიზიტისას ისე ჩანდა, თითქოს სააკაშვილი და ივანიშვილი გაბუტულები იყვენენ ერთმანეთზე და ამის პარალელურად, არსებობდა დეკლარირებული განცხადებები, რომ ისინი თანამშრომლობენ. როგორ აღიქვა ეს სურათი საერთაშორისო საზოგადოებამ?

_ ძალიან ცუდი,რომ ერთმანეთს არ ელაპარაკებოდნენ, რადგან შესაძლოა, შიდა ურთიერთობებში იყოს შეუთანხმებლობა, მაგრამ უცხო თვალისთვის ეს არ უნდა ყოფილიყო შესამჩნევი. თანაც მათ ასევე გაცხადებული აქვთ საგარეო პოლიტიკაში იდენტური შეხედულებები და უნდა ეთანამშრომლათ. თუ მათთვის საერთოდ მიზანი არის ნატოში ინტეგრაცია, მაშინ ნატოსავე მოწოდებით მათ უეჭველად უნდა ითანამშრომლონ, რომ აიხდინონ ეს მიზანი.

_ როგორც ექსპერტს, მიგაჩნიათ, თუ არა, რომ მიმდინარე დაკავებები, რომელიც პერმანენტულად მასობრივ სახეს იღებს, ნატოში ინტეგრაციას მართლაც უშლის ხელს და ახლა ყველა დაკავება მართლაც პოლიტიკურ დევნად შეფასდება?

_ ცხადია, რასაც ხალხი ელოდება, ის არ გამხდარა დაკავებების მიზეზი, შესაბამისად, ან უნდა მოიძებნოს სერიოზული არგუმენტი, რაც გახდება პირის დაკავების საფუძველი, ან უნდა აღიარონ პოლიტიკური დევნა და გამოუშვან. არ უნდა იჩქარონ დაკავება, თორემ ეს გამოიწვევს ქვეყნის პრესტიჟის დაკარგვას და იწვევს რასმუსენის განცხადებებს.

_ როგორ ფიქრობთ, რატომ არ ხდება პოლიტპატიმრების სტატუსის მინიჭება იმ დროს, როცა ახლანდელი ხელისუფლებისთვის ოპოზიციაში ყოფნის დროს ეს იყო ძირითადი სასაუბრო თემა, რომლითაც ხშირად აპელირებდნენ ხოლმე?

_ გამოვთქვამ ვარაუდს, რომ შესაძლოა, ზოგიერთი პოლიტპატიმარი ეგონათ, მაგრამ იყო დამნაშავე მართლაც, მაგრამ პოლიტიკურად აწყობდათ და ამ თემით სპეკულირებდნენ. შესაძლოა, რეალურად ზოგს აქვს ჩადენილი დანაშაული სახელმწიფოს წინაშე. ახლა მოვიდა ,,ოცნება“ ხელისუფლებაში, ჩაიბარა სახელმწიფო და ბევრი რამ გაარკვია. ასე ადვილად მათი გამოშვება არ შეიძლება. ამ მხრივ ,,ნაციონალური მოძრაობა“ მომგებიან ვითარებაშია, რადგან მას შეუძლია, გამუდმებით შეახსენოს ხელისუფლებას დაპირებები. სანამ ივანიშვილია, მანამ შეუძლია კოალიციასაც ერთიანობის შენარჩუნება და მერე დაიშლებიან. ივანიშვილის პოლიტიკიდან წასვლის მერე გამოჩნდება, როგორ ვერ იტანენ ზოგიერთები ერთმანეთს, მერე კი ერთიანობის მოტივაცია გაქრება.

_ 6 თვეში არსებობს ,,ნაციონალური მოძრაობის“ კუდის მოქნევის შესაძლებლობა?

_ თუ კუდის მოქნევა უნდა, ჯერ შეცდომების გაანალიზება უნდა დაიწყოს - გადაახალისოს თავისი რიგები და დააბრუნოს ტოქ-შოუები სატელევიზო ეთერში. მეტაფორული განცხადებებისგან კი ,,ოცნებამ“ თავი უნდა შეიკავოს, თორემ ამით სარგებლობს მტერი.

_ გასაგებია, რომ რუსეთის ფაქტორს გულისხმობთ...

_ ლიდერებმა უნდა გამოძებნონ ძალა, ერთმანეთში ისე მოახერხონ ურთიერთობა, რომ მტერმა არ იხეიროს. მტრის მიზანი ყოველთვის გათიშვაა და ამას მიაღწია უკვე უკრაინაში. ახლა ჩვენთვის მთავარი, არ დავემსგავსოთ უკრაინას. ჩვენთან საბჭოთა მენტალიტეტია ნაკლები. თითქმის ერთი წელია, რუსეთი გაჩუმდა და ჩუმად აკვირდებოდა მოვლენებს. რაც საქართველოში ხდება, რუსეთი არაფერ შუაშიაო - ამტკიცებს ის და ცდილობს, გაერიდოს შიდაპოლიტიკურ ვითარებას. არაფორმალურად გვეუბნებიან შესასრულებელ მესიჯებს - ოკუპაციის მუზეუმის დახურვა, აღდგეს რკინიგზა, ჩერქეზთა გენოციდის საკითხი გადაიხედოს და ა. შ.

_ ჩერქეზეთა გენოციდთან დაკავშირებით ხომერიკმა უკვე მისცა ხელისუფლებას რეკომენდაცია. ეს ირიბად რუსეთის სახელმწიფოს მესიჯია, თქვენი აზრით?

_ თუნდაც ამ ფორმით ისინი ახორციელებენ მესიჯების მოწოდებას. რუსეთი დარწმუნებულია, რომ ნატო-ში ვერ შევალთ და ცდილობენ, დაგვარწმუნონ, რომ რუსეთი არის მხოლოდ გზა ხსნისა, მაგრამ თუ საქართველო რუსეთს დაარწმუნებს, რომ პირველი დემოკრატიის ტესტი უკვე ჩავაბარეთ, ჩავატარეთ არჩევნები, არ დავერიეთ ერთმანეთს და საჭირო დონეზე ვსაუბრობთ კონსტრუქციულად, მაშინ ჩვენ გვაქვს ნატო-სა და ევროკავშირში გაწევრიანების რეალური პერსპექტივა.

ჟანა ასანიძე

საინფორმაციო სააგენტო ,,ნიუპოსტი''