შესაძლებელი იქნება თუ არა ადამიანის დაბერების პროცესის შენელება?

ეს საინტერესოა - 17:33, 23 Feb, 2020

2180

მეცნიერებმა დაადგინეს, რომ აფრიკის წყლებში მცხოვრებ თევზს "კილის" შეუძლია არასასურველ ცხოვრების პირობებში თავისი განვითარება განუსაზღვრელი დროით შეაჩეროს, რომელიც ხანდახან მისი ცხოვრების ხანგრძლივობის ვადასაც კი აღემატება.

ბიოლოგების განცხადებით, ამ მოვლენის მექანიზმის შესწავლამ შეიძლება ადამიანის დაბერების პროცესის შენელების მეთოდის აღმოჩენამდე მიგვიყვანოს. კვლევის მასალები ჟურნალ Science.-შია გამოქვეყნებული.

აღსანიშნავია, რომ კილის (Nothobranchius furzeri) ყველაზე მცირე ცხოვრების ციკლი აქვს ცხოველთა სამყაროში და ის კარგად არის შეგუებული გარემოს არასტაბილურ პირობებს. თავად განსაჯეთ, აფრიკაში წვიმების სეზონის დასრულების დროს მცირე ზომის ტბები წარმოიქმნება, რომლებიც 5-6 თვის შემდეგ შრება. ამ პერიოდში კილის ლიფსიტები იზრდებიან, აღწევენ მომწიფების ასაკს და ასრებენ ქვირითის დაყრას. სწორედ ამის შემდეგ იწყება ყველაზე საინტერესო პროცესი. ქვირითი დამშრალი ტბის ფსკერზე თვეობით და ხანდახან წლობითაც დევს და სეზონური ტბების თავიდან წარმოქმნას ელოდება, რათა ლიფსიტები გამოიჩეკონ. ანუ, ემბრიონის განვითარება განუსაზღვრელი დროით "პაუზდება". ეს გენეტიკური მექანიზმი კილის მილიონობით წლის განმავლობაში განუვითარდა, რაც ევოლუციითა და გვალვის პირობებში ცხოვრებითაა გამოწვეული.

ეს მოვლენა, რომელსაც დიაპაუზა უწოდეს ამერიკელი და კანადელი მეცნიერების აზრით, შესაძლოა გახდეს დაბერების პროცესის მართვის წინაპირობა.

სტენფორდის უნივერისტეტის პროფესორის ენ ბრიუნეს ხელმძღვანელობით მეცნიერებმა კილის დიაპაუზის ბიოლოგიური მექანიზმები შეისწავლეს და დაასკვნეს, რომ ეს ფენომენი იმ გენების დეაქტივაციასთან არის დაკავშირებული, რომლებიც მონაწილეობენ უჯრედების პროლიფერაციასა და ორგანოების განვითარებაში. ამავე დროს, პირიქით, აქტიურდება გენები, რომლებიც დაკავშირებულია კუნთების განვითარებასთან და მეტაბოლიზმთან.

"დიაპაუზა, ეს არის უნიკალური მოვლენა, "ცხოვრების შეჩერება", რომელიც ხანგრძლივი პერიოდის განმავლობაში ინახავს რთულ ორგანიზმს, ყოველგვარი პრობლემებისგან, რათა შესაბამისი პირობების შექმნისთანავე ცხოვრება გაგრძელდეს," - აცხადებს მეცნიერი.

სურ. თევზი კილი