როდესაც ფრანგი რევოლუციონერის ჟან-პოლ მარატის მკვლელს შარლოტა კორდეს 1793 წელს თავი მოჰკვეთეს, ჯალათმა ფრანსუა ლე გრომ მისი მოჭრი თავი ასწია და რამდენიმე სილა გააწნა. ლეგენდის თანახმად, თვითმხილველები შემდეგ დიდხანს ჰყვებოდნენ, რომ შარლოტას სახემ სიბრაზის გამომეტყველება მიიღო და ლოყები გაუწითლდა.

არსებობს უფრო ძველი ლეგენდაც - თითქოს, ინგლისის მეფის, ჰენრი VIII მეუღლის, დედოფალ ანა ბოლეინის მოჭრილმა თავმა ტუჩები აამოძრავა, თითქოს რაღაცის თქმა უნდოდა.

როგორ უნდა მივუდგეთ ამ ისტორიებს - როგორც გამონაგონს, თუ მათ უკან ფიზიოლოგიური ფაქტები დგას?

ცნობილია, რომ ადამიანის ტვინი მოიხმარს ჟანგბადის 20%-ს, რომელსაც მისი სისხლი შეიცავს. თუ ტვინისკენ მიმავალ არტერიებს გადაჭრით, სისხლის მიწოდება მომენტალურად წყდება, თუმცა სულ მცირე ხნით, ტვინს შეუძლია განაგრძოს არსებობა სისხლის არსებული მარაგის ხარჯზე. ამ რამდენიმე წამის მანძილზე მოძრაობის უნარის შენარჩუნება მხოლოდ ქუთუთოებს და პირს შეუძლია, რადგან მათი ქსოვილების ნერვული დაბოლოებები უშუალოდ ტვინს უკავშრდება.

ცნობილია, რომ სხვა ცხოველების მოჭრილ თავს აქტიურობის შენარჩუნება უფრო დიდი ხნის მანძილზე შუძლია. მაგალითად ერთერთ ჩინელ მზარეულს შხამიანი გველის თავმა მოკვეთიდან 20 წუთის შემდეგ უკბინა. საბრალო მზარეული ადგილზე გარდაიცვალა.

ასევემ ცნობილია მონაცემები, რომ თავის ტვინის აქტივობა გულის გაჩერებიდან 30 წუთის მანძილზე გრძელდება. ტვინის აქტიურობის დელტა-ტალძები ნელნელა ქრება. ეს ის ტალღებია, რომლებიც თან სდევს ძილს და დასვენებას და ფიქსირდება ელექტროენციფალოგრამის მეშვეობით.

ლაბორატორიული ცხოველების კვლევამ აჩვენა, რომ სიკვდილიდან 48-96 საათის შემდეგაც კი მათ ორგანიზმში გენეტიკური ექსპრესიის პროცესი გრძელდება.

შესაბამისად, მეცნიერები მიიჩნევენ, რომ აუცილებელია ახალი კვლევების ჩატარება, რათა გაირკვეს, როგორ შეესაბამება ტვინის მოქმედების შეწყვეტა ადამიანის კოგნიტური ფუნქციების შეწყვეტას.