"დაშინება, ვალების განულება, 600 ათასი ამომრჩევლის მოსყიდვა, შიშის შემცველი მესიჯები, ზარი ივანიშვილისგან" - საერთაშორისო დამკვირვებლები საპრეზიდენტო არჩევნების უმკაცრესად აფასებენ

პოზიცია - 01:09, 30 Nov, 2018

7610

გავლენიანმა საერთაშორისო ორგანიზაციების წარმომადგენლებმა საქართველოში ჩატარებული საპრეზიდენტო არჩევნების მეორე ტურის შეაჯამეს. დასკვნა ყველაზე მკაცრი და კრიტიკულია.

უცხოელი დამკვირვებლებისთვის, განსაკუთრებით შოკისმომგვერლი აღმოჩნდა წინასაარჩევნო პერიოდში ვალების ჩამოწერა. ნატო-ს საპარლამენტო ასამბლეის დელეგაციის ხელმძღვანელმა ლაიმა ლიუსია ანდრიკიენემ პირდაპირ თქვა, რომ 600 000 მოქალაქისთვის ვალების ჩამოწერა შეიძლება მივიჩნიოთ ამომრჩეველთა ხმების ყიდვად.

წინასაარჩევნო კამპნიას რაც შეეხება დამკვირვებლის თქმით, ის ძალიან ნეგატიური იყო.

"ჩვენ ძალზე გვაშფოთებს ნეგატიური კამპანია და მძაფრი ბრალდებები კანდიდატების მხრიდან. 28 ოქტომბერს ეს გაუარესდა, მათ მიაღწიეს მიუღებელ დონეს, რომელმაც შეიძლება რისკი შეუქმნას დემოკრატიის კონსოლიდაციას ქვეყანაში, რომელსაც ამ რეგიონში ლიდერად მივიჩნევთ... ის ფაქტი, რომ ამომრჩევლებმა ვერ შეძლეს კენჭისყრა ოკუპირებულ ტერიტორიებზე, ასევე დიდი შეშფოთების საგანია. ამ მოქალაქეთა დავიწყება და მათი ბედის ანაბარად მიტოვება არ შეიძლება. თარიღის არჩევა მეორე რაუნდის კენჭისყრისთვის არ გამოხატავდა ყველა ამომრჩევლის ინტერესს და ინკლუზიურადაც ჩატარდა, რამაც აღძრა ეჭვები, რომ პოლიტიკურად მოტივირებული იყო. დიდი სიურპრიზი იყო, როდესაც შევიტყეთ 600 000 მოქალაქისთვის ვალების ჩამოწერაზე. ჩვენ გვესმის, რომ ეს ხანგრძლივი პროცესის შედეგი იყო, მაგრამ ფაქტმა, რომ ასეთი სერიოზული პოლიტიკური და ფინანსური გადაწყვეტილება გამოცხადდა საკამათო მეორე რაუნდის წინ რამდენიმე დღით ადრე, თანაც იგი მმართველი პარტიის თავმჯდომარის ორგანიზაციის სახელით გაჟღერდა, გარკვეული ეჭვი შეიტანა ამომრჩეველთა გონებაში. ეს წარმოშობს სამართლებრივ ეჭვს, თუ რა არის ამ ნაბიჯის ჭეშმარიტი განსაზღვრება. ეს ფართომასშტაბიანი აქცია შეიძლება მივიჩნიოთ ამომრჩეველთა ხმების ყიდვად. როგორც ჩვენ ერთობლივ განცხადებაში აღვნიშნავთ მეტი სინათლე სჭირდება ასეთ საკითხს, როგორიცაა ვალების ჩამოწერა“, - განაცხადა ანდრიკიენემ.

მეორე ტურის შემაჯამებელ დასკვნაში წერია, რომ წინასაარჩევნო გარემო იყო კონკურენტული, თუმცა ერთი მხარე სარგებლობდა საფუძველს მოკლებული უპირატესობით. საერთაშორისო დამკვირვებლებისთვის მიუღებელი აღმოჩნდა ის არათანაბარი ფინანსური გარემო, რომლის გამოც ერთ მხარე აღმოჩნდა უპირატესობაში, ასევე ადმინისტრაციული რესურსის გამოყენება, სახელისუფლებო კანდიდატის სასარგებლოდ.

„სამწუხაროდ, მკაცრი, ნეგატიური და ზოგჯერ ძალადობრივი რიტორიკის გამოყენებამ დიდი ჩრდილი მიაყენა კამპანიას და ხელი შეუწყო დაძაბულობის ზრდას საარჩევნო გარემოში. მე მინდა გამოვთქვა შეშფოთება ადმინისტრაციული რესურსების გამოყენებასთან დაკავშირებით და დამკვირვებელთა თვალთვალზე არჩევნების დროს,“-განაცხადა ეუთო-ს სადამკვირვებლო მისიის ხელმძღვანელმა მარგარეტა სედერფელტმა.

ეროვნულ დემოკრატიული ინსტიტუტის (NDI) დელეგაციის დასკვნით, რომელიც პროცესს აანალიზებდა, აღნიშნავენ, რომ ეს იყო შიშზე დაფუძნებული, სადაც ასევე გამოვლინდა ძალადობისა და შევიწროვების ფაფქტები.

„დემოკრატიული მმართველობა საქართველოს ყველაზე ძვირფასი მონაპოვარია, - განაცხადა დელეგაციამ, - ამან ქვეყანა ავტორიტარული მეზობლებისგან გამოარჩია და მას ევროპული და ევრო–ატლანტიკური ინტეგრაციის შესაძლებლობა მისცა. ამ მონაპოვრის დაკარგვას განუზომლად დიდი ფასი ექნება. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ქვეყნის მომავალი პოლიტიკური ცხოვრებაც ამ კამპანიის მსგავსად არ წარიმართოს.” მეორე ტურამდე პერიოდი ძალადობის შემთხვევებით, დაშინების შესახებ ინფორმაციით და სხვა ისეთი ქმედებებით ხასიათდებოდა, რომელიც საარჩევნო კანონმდებლობის სულისკვეთებას და - შეიძლება ითქვას - ნორმებს არღვევდა. ორ ტურს შორის კამპანიის რიტორიკა კიდევ უფრო აგრესიული და მტრული გახდა, შიშის შემცველი მესიჯებითა და არასტაბილურობის შესახებ მუქარებით. არჩევნებს პრეზიდენტის იდეების, ღირებულებებისა და ხედვის შესახებ კონსტრუქციული დებატები აკლდა. გამოიკვეთა ბრალდებები ამომრჩევლის შესაძლო მოსყიდვასთან და ადმინისტრაციული რესურსის გამოყენებასთან დაკავშირებით" - ნათქვამია დასკვნაში.

არჩევნებს თბილისსა და რეგიონებში აკვირდებოდნენ პოლონელი დამკვირვებლები, რომელთა შეფასებითაც, ეს ყველაზე ცუდი არჩევნებია, რომელიც საქართველოს ბოლო წლებში ჩაუტარებია.

"პირადად ვნახეთ სიტუაციები, როდესაც ადამიანები სურათებს უღებდნენ ბიულეტენებს, რომ დაედასტურებინათ კონკრეტული კანდიდატისთვის ხმის მიცემა, ვიყავით სოფელ იმირში, სადაც ჩვენი თვალით ვნახეთ დამწუხრებული და სასოწარკვეთილი ადამიანები, რომლებსაც წაართვეს არჩევანის უფლება. რაც ჩვენ იქ ვნახეთ, ნამდვილად არ არის დემოკრატია. მე ბოლო წლების განმავლობაში ყველა არჩევნებს ვესწრებოდი საქართველოში და შემიძლია ვთქვა, რომ ეს იყო ყველაზე ცუდი არჩევნები, განსაკუთრებით მეორე ტური,“- განაცხადა პოლონეთის სეიმის წევრი, სადამკვირვებლო მისიის ხელმძღვანელმა, მალგოჟატა გოშევსკამ

კრიტიკულად აფასებენ როგორც წინასაარჩევნო პერიოდს, ასევე საარჩევნო პროცესს უკრაინელი დამკვირვებლებიც. დამკვირვებლების შეფასებით, გუშინდელი პროცესი არ იყო თავისუფალი და აბსოლუტურად ხელისუფლების მიერ კონტროლდებოდა, რაც ეჭვქვეშ აყენებს არჩევნების ლეგიტიმურობას.

უცხოელი დამკვირვებლები პირველადი მონაცემების დამუშავების შემდეგ საბოლოოდ დასკვნას 2 თვეში მოამზადებენ.