ზურაბ ჭიაბერაშვილი: კრემლისთვის პოსტსაბჭოთა ქვეყნის ევროპული განვითარება საშიში პრეცედენტია

პოზიცია - 15:11, 11 Sep, 2013

3347

,,ნიუპოსტი" გთავაზობთ ინტერვიუს კახეთში პრეზიდენტის რწმუნებულთან ზურაბ ჭიაბერაშვილთან, რომელიც რამდენიმე დღეა დაბრუნდა ბრიუსელიდან, სადაც ევროპელი კონსერვატორების მიერ საქართველოსა და ევროკავშირთან დაკავშირებულ მოსმენას ესწრებოდა.

_ 3 სექტემბერს გაიმართა ევროპელი კონსერვატორების მიერ ორგანიზებული მოსმენა ,,საქართველო და ევროკავშირი" - რა მიღწევებია და რა პრობლემები.

კონსერვატორების ფრაქციაში გაერთიანებული არიან ძირითადად ბრიტანელი კონსერვატორები, პოლონელი, ჩეხი დეპუტეტები და ეს ის ხალხია, რომელიც საქართველოს მიმართ დიდ ინტერესს ავლენს და მეორეს მხრივ, ძალიან კარგად ესმით ჩვენთან მიმდინარე მოვლენები. მოსმენაზე ძირითადი ყურადღება გამახვილდა იმაზე, თუ როგორ უნდა მოემზადოს საქართველოც და ევროკავშირიც ვილნიუსის სამიტისათვის. რა თქმა უნდა, წარმოდგენილი იყო საქართველოს ხელისუფლება და წარმოდგენილი ვიყავით ჩვენ საპარლამენტო ოპოზიციის სახით.

_ თქვენ ვილნიუსის სამიტისთვის მზადება ახსენეთ და უფრო კონკრეტულად, რა საკითხებზე გაამახვილეს ყურადღება ევროპარლამენტარებმა, ვგულისხმობ პოზიტიურ და ნეგატიურ ფაქტორებს.

_ ქართულმა მხარემ წარმოადგინა თავისი პოზიციები, თუმცა გაცილებით უფრო მნიშვნელოვანი იყო ის შეჯამება, რომელიც გაკეთდა მოსმენის შემდეგ.

პოზიტიურად ჩაითვალა ის, რომ შარშან ოქტომბერიში საქართველოში მოხდა ძალაუფლების მშვიდობიანად, არჩევნების გზით გადაბარება, და მეორეს მხრივ, პოზიტიურად ჩაითვალა, რომ მიმდინარეობდა მთელი ამ ხნის განმავლობაში კოჰაბიტაციის პროცესი, რთულად, მაგრამ ეს არის წინგადადგმული ნაბიჯი ჩვენი ქვეყნისთვის.

ნეგატიური ასპექტებიდან განსაკუთრებული ყურადღება დაეთმო შერჩევით სამართალს, თავად ევროპარლამენტარების ფრაზა იყო ასეთი, რომ ,,უკვე საკმარისად ბევრი საბუთი დაგროვდა საიმისოდ, რომ საქართველოში შერჩევით სამართალზე ვილაპარაკოთ". იმის მიუხედავად, რომ ქვეყანაში შერჩევითი სამართალია, მაინც ყველას სურვილია, რომ საქართველო არ ჩამორჩეს მატარებელს, როგორც ეს მოხდა შევარდნაძის დროს 90-იან წლებში, და თუკი ეხლა საუბარია ვილნიუსის სამიტზე გარკვეულ წარმატებაზე, ჩვენ ეს წარმატება მივიღოთ. ჩვენი, ,,ნაციონალური მოძრაობის" პოზიციაც ეს იყო, რომ პირველად სწორედ ჩვენი ხელისუფლების დროს გადაიდგა არსებითი ნაბიჯები ევროინტეგრაციის გზაზე და ასოცირების ხელშეკრულებაზე მუშაობის 90% სწორედ ჩვენ დროს მომზადდა, ამიტომ რაკი ეს ჩვენი პირმშოა, გვინდა, რომ მან ფეხი აიდგას და იყოს წარმატებული. იმავდროულად, ჩვენ ვეუბნებოდით ევროპარლამენტარებს, რომ ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს, რომ ეს აღქმული იქნას არა როგორც საჩუქარი, არამედ როგორც საკითხი, რომელსაც აქვს გარკვეული პირობები, თუ როგორ უნდა მოიქცეს ქვეყანა. ერთი რომ საპრეზიდენტო არჩევნები უნდა ჩატარდეს ნორმალურ, მშვიდ გარემოში და ყველას - კანდიდატებსაც და ამომრჩეველსაც მიეცეს საშუალება, გამოხატოს თავისი დამოკიდებულება მოვლენების მიმართ და მეორე, აღარ იყოს შერჩევითი სამართალი. ბუნებრივია, ევროპარლამენტარები ამ, პოზიციას იზიარებენ.

ამავდროულად, 6-5 სექტემბერს გაიმართა ,,ევროპის სახალხო პარტიასთან" შეხვედრა, მოგეხესნებათ ,,ნაციონალური მოძრაობა" ,,სახალხო პარტიის" წევრია, და ვესწერბოდით რა ამ შეხევდრას, მე მომეცა საშუალება გამეკეთებინა 10 წუთიანი მოხსენება, საქართველოში მიმდინარე პოლიტიკური მოვლენების შესახებ.
ევროპელი კოლეგები ძალიან ყურადღებით ადევნებენ თვალყურს, ინფორმაციას იღებენ ყველა წყაროდან და ბუნებრივია, მოხდება ამ ინფორმაციის გაანალიზება. ერთი რაზეც არის მზაობა დღევანდელ ეტაპზე, არის ის, რომ ვილნიუსში მოხდეს ასოცირების ხელშეკრულების ტექსტის პარაფირება, ანუ ის, რომ ევროკავშირი და საქართველო თანხმდებიან, რომ არის ტექსტი რომელიც მხარეებს ექნებათ ხელმოსაწერად, ანუ მოხდება არა ხელმოწერა, არამედ პარაფირება.

_ ის, რაზეც ისაუბრა პოლონეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა შიკორსკიმ?

_ შიკორსკი საუბრობს ხელმოწერაზე, მაგრამ მას მკაფიოდ არ უთქვამს, რომ ეს აუცილებლად ვილნიუსში მოხდება, ის ამბობს, რომ ხელმოწერა მოხდება ევროკომისიის მანდატის ამოწურვამდე და ეს მანდატი არის დღეიდან ერთი წლის განმავლობაში, ამდენად, ზუსტად როდის და როგორ მოხდება, ამაზე კიდევ ცალკე მსჯელობა იქნება. მე მიმაჩნია, რომ ჩვენ რომ კარგად გამოგვეყენებინა ის პოზიტიური ტალღა, რაც ჩვენ მივიღეთ პირველი ოქტომბრის არჩევნების სამართლიანად ჩატარებთ, როცა მოხდა ყოფილი მმართველი ძალის მხრიდან ძალაუფლების მშვიდობიანად გადაბარება, ამას რომ მოჰყოლოდა ნამდვილად ნორმალური კოჰაბიტაციის პროცესი და არ ყოფილიყო შერჩევითი სამართალი და პოლიტიკური რეპრესიები დღევანდელი ხელისუფლების მხრიდან, ჩვენ შანსი გვქონდა, რომ უკვე ვილნიუსის სამიტზე მომხდარიყო დოკუმენტის ხელმოწერა და არა პარაფირება. ამიტომ დასანანია, რომ ჩვენ იმდენს არ ვიღებთ ეხლა, რამდენის შანსიც გვქონდა.

_ შერჩევით სამართალს რაც შეეხება, როგორ შეაფასებთ პრემიერ-მინისტრის ერთ-ერთ ბოლო ინტერვიუს, სადაც მან აღნიშნა, რომ სამართლიანობის აღდგენა გადადის ევროპულ რელსებზე. ივანიშვილმა განაცხადა, რომ 9 წელი ნაციონალური მოძრაობა ევროპის თვალში იყო დემოკრატიის შუქურა და რომ დღეს რთულია უმტკიცო მათ ამის საპირისპირო, პრემიერიმა ისიც კი თქვა, რომ ხალხი გვეუბნება დაიჭირეთო, ევროპა კი- რას აკეთებთ, დემოკრატიას ებრძვითო?

_ როდესაც შერჩევით სამართალზე ვსაუბრობთ, უნდა ვისაუბროთ, რას აღიქვამს შერჩევით სამართლად და რაზე წუხს ევროპა. კი, პრემიერი ივანიშვილი აღიარებს, რომ შერჩევითი სამართალი ამერიკელებთან და ევროპელებთან მისი საუბრის დღის წესრიგში წამყვანი თემაა. შერჩევით სამართალს აქვს რამდენიმე გამოხატულება, პირველ რიგში ეს არის რიტორიკა. ეს დღესაა, რომ აღარ ისმის მოწოდებები ,,ნაციონალური მოძრაობის" განადგურების, გაქრობის და ა.შ. ჩვენ კარგად გვახსოვს, რა მოწოდებები იყო არჩევნებიდან პირველი თვეების განმავლობაში და როდესაც ამერიკელებმა და ევროპელებმა ამაზე მიუთითეს ხელისფულებას, ასეთი რიტორიკა მათგან აღარ ისმის. რომ ქონდეთ ამის შესაძლობლობა, დიდი სიამოვნებით გააკეთებდნენ კიდეც ამას, ის რომ დღეს ,,ნაციონალური მოძრაობა" არსებობს, ეს არ არის პრემიერ ივანიშვილის ან დღევანდელიხ ელისუფლების კეთილმოსურნეობის შედეგი, ეს არის შედეგი იმისა, რომ ჩვენ გვაქვს პრინციპები და ბრძოლისუნარიანობა. როდესაც მანანა კობახიძე, პარლამენტის ვიცესპიკერი, ამბობს, რომ დიდი სიამოვნებით გავაკეთებდით შეტევას კიდევ ერთხელ სასამართლოზე, მაგრამ მსოფლიო გამადიდებელი შუშით გვიყურებს, ეს ევროპელებს უბიძგებს იქითკენ, რომ კიდევ უფრო დიდი გამადიდებელი შუშით ადევნონ თვალი საქართველოში მიმდინარე მოვლენებს.

მეორე ნიშანი შერჩევით სამართლისა, ეს არის საქმეების წარმოება წინასაარჩევნო დარღვევების გამო მხოლოდ ,,ნაციონალური მოძრაობის" შემომწირველების მიმართ და არცერთი საქმე არ დაწყებულა და არ გამოძიებულა წინასაარჩევნო პერიოდში კოალიაცია ,,ქართული ოცნების" მიერ ჩადენილი დარღვევების შესახებ, ეს მკაფიოდ მიუთითებს, რომ ამას აქვს პოლიტიკური ხასიათი. მესამე ნიშანი შერჩევითი სამართლისა არის ის, რომ როგორც კი ,,ნაციონალური მოძრაობის" ყოფილი წევრები იცვლიან პოლიტიკურ კუთვნილებას, როგორც ეს მოხდა პარლამენტშიც და საკრებულოებში, ასეთი ადამიანების წინააღმდეგ დაწყებული სისხლის სამართლის დევნა, იმწუთას წყდება, ეს მიუთითებს იმაზე, რომ დევნა დაწყებული იყო ერთადერთი ნიშნით, რომ ,,ქართულ ოცნებას" მიეღო პოლიტიკური სარგებელი. მოგეხსენებათ, რომ მთელი საქართველოს მასშტაბით ადგილობრივ თვითმმართველობებში მოხდა ცვლილება და ეხლა მიმდინარეობს ,,ნაციონალური მოძრაობის", მე ვიტყოდი, ბოლო ნარჩენების წინააღმდეგ ბრძოლა გამგეობებში, რათა არცერთი გამგებელი არ დარჩეს ,,ნაციონალური მოძრაობიდა" თუ ის არ შეიცვლის პარტიას და არ გადავა ,,ქართული ოცნების" რიგებში. ამ ნიშნით ბოლო დღეებში რამდენიმე გამგებელი იქნა კიდეც დაპატიმრებული. კიდევე რთი ნიშანი შერჩევითი სამართლის არის წინასწარი პატიმრობის გამოყენება იქ, სადაც ამის საჭიროება საერთოდ არ არის.

_ გულისხმობთ ვანო მერაბიშვილის და თქვენს შემთხვევას?

_ დიახ, ის, რაც მოხდა ვანო მერაბიშვილის შემთხვევაში. მერაბიშვილი და მე დაგვაპატიმრეს 21 მაისს და როდესაც აპატიმრებ ასეთი მაღლი დონის პოლიტიკურ ფიგურას და იცი, რომ მსოფლიო გამადიდებელი შუშით გიყურებს, მინიმუმ საქმე მაინც უნდა გქონდეს დასრულებული, წახვიდე სასამართლოში და უკვე სასამართლოში დაიწყოს მსჯელობა საკითხთან დაკავშირებით. 4 თვეა გასული და ეხლაა ჩანიშნული სასამართლო პირველად. თუკი გამოძიებას კიდევ 4 თვე ჭიდებოდა, რომ საქმე ბოლომდე მიეყვანა, მაშინ რა საჭირო იყო 4 თვის განმავლობაში იჯდეს ადამიანი ციხეში და ელოდოს სასამართლოს? მითუმეტეს, როცა ვანო მერაბიშვილი მზად იყო ეთანამშრომლა გამოძიებასთან. თუნდაც ჩემს შემთხვევაში, მე რამდენჯერმე გავედი ქვეყნიდან და დავბრუნდი, არსად არ გავქცეულვარ. ვანო მერაბიშვილის შემთხვევაში ამას ცალსახად პოლიტიკური ელფერი აქვს და ევროპელებიც და ამერიკელებიც სწორედ ამას ეუბნებიან ხელისუფლებას - დასვით კითხვები, გამოიძიეთ, თუ დამნაშავეა, კი ბატონო, დაიჭირეთ კიდეც, მაგრამ რატომ იყენებთ წინასწარ პატიმრობას? ,,ნაციონალური მოძრაობის" პოლიტიკური დევნა, მე ვიტყოდი, რომ ეს არის საზოგადოების მცირე ჯგუფის პოლიტიკური დაკვეთა, მე მათ ადრე ვუწოდე და ახლაც გავიმეორებ, ეს არის ,,ასავალ-დასავალის" იდეოლოგიას მიმდევარი ხალხი, შავრაზმელები, რომლებსაც უნდა, რომ ჩამოაცილონ საქართველო ევროპულ მომავალს და დაგვაბრუნონ რუსეთის მონობის ქვეშ.

_ რაც შეეხება პრემიერის თანამდებობიდან წასვლის შესახებ გადაწყვეტილებას, რამდენად შეესაბამება მისი ეს ნაბიჯი დემოკრატიის სტანდარტებს და რა პროცესები შეიძლება განვითარდეს?

_ პირველი ოქტომბრის შემდეგ ჩვენ შეგვეძლო მოგვეხდინა დემოკრატიის კონსოლიდაცია, რაც გულისხმობს იმას, რომ ინსტიტუტები არის განვითარებული, ვჯდებით კონსტიტუციის საარჩევნო ციკლში, ხალხი ირჩევს პარლამენტს 4 წლის ვადით, ის აკომპლექტებს მთავრობას, ფუნქციონირებს 4 წელი და შემდეგ უკვე საზოგადოებას აქვს შესაძლებლობა, ახალ არჩევნებზე გადაწყვიტოს, დაუჭიროს მხარი ამ მთავრობას თუ ოპოზიციას. პრემიერის ეს ნაბიჯი არც ამ დემოკრატიის სტანდარტში ჯდება. საზოგადოებას არ ეძლევა საშუალება, შეაფასოს ამ 4 წლის განმავლობაში შეასრულა თუ არა ის დანაპირები, რაც წინასარჩევნოდ იქნა გაცემული. ის ამბობს, რომ მან შეასრულა მთავარი - სააკაშვილი ჩამოაცილა ხელისუფლებას, დანარჩენის შეფასების საშუალება ჩვენ არ გვეძლევა. მაგალითად, გაუგებარი იქნება სოფლის ვაუჩერების პროგრამის გრძელვადიანი ეფექტი სოფლის მეურნეობაზე და ეკონომიკაზე, და არავინ იცის მისი წასვლის შემდეგ ჩამოყალიბებული მთავრობა გაიმეორებს თუ შეაჩერებს.

იგივე ეხება ჯანდაცვას, გაწვდება თუ არა საბიუჯეტო სახსრები მოსალოდნელი ეკონომიკური სტაგნაციის პირობებში. ამიტომ ივანიშვილმა ამომრჩეველს არ დაუტოვა პოლიტიკური გადაწყვეტილების შანსი. მეორე რაც შეიძლება შეუთავსებელი იყო დემოკრატიის სტანდარტთან - ის ფორმალურად არ იყოს პოლიტიკურ თანამდებობაზე, მაგრამ მართოს ქვეყანა არაფორმალურად. ეს კიდევ უფრო არასასურველი იქნებოდა, რადგან ჩვენი ევროპული განვითარების გზაზე მსგავსი სქემები, რომ ვინმე ოლიგარიქი არაფორმალურად მართავს ქვეყანას მის მიერ ხელდასმული პრეზიდენტისა და მთავრობის მიერ, ასევე არ თავსდება განვითარებული დემოკრატიის ფარგლებში და ბოლოს, ზოგადი არასტაბილურობის განცდა. ხელისუფლებას კონსტრუქციულობის მეტი ვალდებულება აქვს და ჩვენი ხელისუფლებაში ყოფნის პირობებშიც მრავლად ვისმენდით ძალადობის გზით ხელისუფლების დამხობის მოწოდებებს, მაგრამ ეს არასოდეს არ ჯდებოდა და არ ჯდება ჩვენი პოლიტიკური ბრძოლის ფორმებში, პირიქით, ჩვენ ვართ კონსტრუქციული ოპოზიცია. ამის საპასუხოდ, ხელისუფლება მთელი ამ ხნის განმავლობაში საზოგადოებას უმტკიცებდა, რომ კი არ გვინდა კოჰაბიტაცია, მაგრამ იძულებული ვართ, ამას ითხოვს ჩვენი კონსტიტუცია, ჩვენი დემოკრატიული განვითარება, ამერიკა, ევროპა...

ამიტომ რა ვქნათ, შევეგუოთ, ჩატარდება საპრეზიდენტო არჩევნები და კოჰაბიტაციაც აღარ იქნება... მანამდე მუდმივად იყო არასტაბილურობის განცდა ქვეყანაში. არასტაბილურ ქვეყანაში კი ინვესტორი ფულს არ დებს და ინვესტორი მარტო უცხო ქვეყნის მოქალაქე არ არის, უამრავი ქართველია უცხოეთში, რომელმაც დააგროვა ქონება და ფიქრობს, ხომ არ დაბურნდეს და გააკეთოს თუნდაც მცირე ბიზნესი საქართველოში. ამ ტიპის ქართველების დაბრუნება რაოდენობრივად თანხაში დიდ ეფექტს იძლეოდა წინა წლების განმავლობაში, ეს პროცესიც შეჩერებულია. ამიტომ არასტაბილურობის მიმართულებით პრემიერის წასვლა კიდევ უფრო აძლიერებს ამ პროცესს. ინვესტორი ელოდება დროს, რომ ჩაიაროს საპრეზიდნეტო არჩევნებმა და ყველაფერი უფრო ნათელი გახდება, მათთვის აღმოჩნდა, რომ ნათელი კი არა, პირიქით ყველაფერი ბუნდოვანი ხდება, რადგან უნდა აირჩეს მთავრობის ახალი მეთაური და ინვესტორი უნდა ჩამოყალიბდეს, როგორი იქნება ახალი მთავრობის მეთაურის პოლიტიკა, ამასობაში ქართულ ეკონომიკას აღარ აქვს რესურსი, რომ ადვილად წამოიწიოს წინ.

სამწუხაროდ, ჩვენ რასაც დღევანდელი ხელისუფლების მხრიდან ვხედავთ, ის საკმაოდ არალეგიტიმურ და არასამართლებრივ ნაბიჯებს დგამს ,,ნაციონალური მოძრაობის" მიმართ, მაგრამ უუნაროა ნებისმიერი ტიპის სხვა ექსტრემიზმის მიმართ და ეს დაადასტურა ნიგვზიანმა, სამთაწყარომ, ბოლოს ადიგენმა, სტალინის ძეგლების მომრავლებამ ქვეყანაში. ,,ნაციონალური მოძრაობის" გარდა ყველა სხვა ექსტრემიზმთან და შავრაზმელ ძალასთან ხელისუფლება არის მორიდებული, უუნარო და შესაბამისად, ამან შეიძლება წაახალოსოს ძალიან არაპროგნოზირებადი და ცუდი მოვლენები. თუმცა ,,ნაციონალური მოძრაობა" აქაც შეეცდება, რომ იქ, სადაც საქმე ეხება ჩვენი ქვეყნის ინტერესებს, მთავრობამ არ დაუშვას სავალალო შეცდომები ჩვენი ქვეყნისათვის.

_ რაც შეეხება რუსეთს და ევრაზიული კავშირის თემას, პრემიერმა განაცხადა, რომ თუკი ევრაზიული კავშირი სასარგებლო იქნება საქართველოსთვის, რატომაც არ შიეძლება რომ მასში გაწევრიანება განიხილებოდეს. როგორ ფიქრობთ, ნატოსა და ევროკავშირის პარალელურად, როგორ შეიძლება საქართველომ იფიქროს ევრაზიულ კავშირში გაწევრიანებაზე, ან რამდენად შეიძლება იყო პერსპექტივაში სასრგებლო ქვეყნის სტრატეგიული ინეტერსებიდან გამომდინარე?

_დავიწყოთ იმით, თუ რა არის ქართველი ხალხის ნება? ქართველი ხალხის ნება გამოიხატა პლებისციტითი, როცა ხალხმა ხმა მისცა იმას, რომ ჩვენ უნდა გავხდეთ ნატოსა და ევროკავშირის წევრი და ქართველი ხალხის ამ ნებას ვერავინ ვერ უარყოფს. შესაბამისად, მე ვისურვებდი, რომ ამ კითხვაზე პრემიერს გაეცა ასეთი პასუხი: ქართველმა ხალხმა პლებისციტზე მკაფიოდ გამოხატა, სად უნდა გაწევრიანება და ჩვენ მივდივართ იქითკენ. ნებისმიერ სხვა გაერთიანებაში გაწევრიანებას ამ ეტაპზე არ განვიხილავთ. ერთი შეხედვით, თითქოს მან დიპლომატიური პასუხი გასცა და არ გააღიზიანა რუსეთი, მაგრამ სწორედ ასეთი არამკაფიო განცხადებები იწვევს დაბნეულობას ევროპაში და მეც მეკითხებოდნენ ბრიუსელში - გაგვაგებინეთ რა გინდათ? სად გინდათ?

მეორე, რაც ამასთან დაკავშირებით უნდა ითქვას - პლებისციტის შედეგებიც რომ არ არსებობდეს, ძალიან მარტივია - ოკუპანტის მიერ ინიცირებულ გაერთიანებას ოკუპირებული ქვეყანა და მისი ხელმძღვანელობა, მორალური და ქვეყნის ინტერესების თვალთახედვით რომ შევხედოთ, არ უნდა უყურებდეს როგორც ერთ-ერთ რიგით შესაძლებლობას. ის, რომ ევრაზიული კავშირი ინიცირებულია კრემლის მიერ, რათა დაიბრუნოს დომინანტი პოზიციები პოსტსაბჭოთა სივრცეზე, ეს ყველასთვის აშკარაა. შარშან დეკემბერში ჰილარი კლინონტმა თქვა, რომ ნურავინ მოვიტყუებთ თავს ეს არის სახეცვლილი საბჭოთა კავშირის აღდგენის მცდელობა, ჩვენ ამას არ დავუშვებთ. შესაბამისად, მცდარია ასეთი განცხადება, რომ უამრავ შესაძლებლობას შორის ეს ერთ-ერთად განვიხილოთ. არ შეიძლება ქვეყნისთვის ეს იყოს როგორც შესაძლებლობა.

მესამე არის ის, რომ მე თავად ვმონაწილეობდი რუსეთთან მოალპარაკების საკითხში, როცა საქმე ეხებოდა რუსეთის გაწევრიანებას მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციაში და ამ პროცესში მე მქონდა ურთიერთობა იგივე ყაზახ და უკრაინელ კოლეგებთან, რომლებიც ძალიან თავშეკავებულად, მაგრამ არ ფარავდნენ იმას, რომ ტექნიკურად აძნელებს საქმეს, როცა ერთის მხრივ შედიხარ საბაჟო კავშირში და მეორეს მხრივ, გინდა გაწევრიანდე მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციაში, რომელიც თავისუფალი ვაჭრობის პრინციპებს ეფუძნება. ევროკავშირთან მიმართებაშიც, როცა საკითხი ეხება ღრმა და ყოვლისმომცველ შეთანხმებას თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ, აქაც არაერთი განცხადება იყო ბრიუსელიდან, რომ ბევრ კითხვის ნიშანს ბადებს, რამდენად თავსებადია, იყო ევრაზიული კავშირის, მისი საბაჟო კავშირის წევრი და ამავდროულად გქონდეს თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ ხელშეკრულება ევროკავშირთან. ამის ყველაზე თანამედროვე მაგალითია სომხეთი და შესაბამისად, ის თუ რა მოხდება სომხეთთან დაკავშირებთ, მართლა კარგი გაკვეთილი იქნება ჩვენთვის. პრემიერმა სომხეთი დაგვისახელა, როგორც სამაგალითო საგარეო პოლიტიკის თვალსაზრისით და უნდა ვნახოთ, რას მიაღწევს სომხეთი ამ გზით. მაგრამ ყველაზე მნიშვნელოვანი, რაც სომხეთის მაგალითმა აჩვენა, არის ის, რომ ბოლო 15 წლის განმავლობაში, რაც დაიწყო ნატოს და ევროკავშირის გაფართოება აღმოსავლეთით, (პირველი ქვეყნები იყო პოლონეთი, უნგრეთი და ჩეხეთი), ჩვენ სულ გვესმოდა მოსკოვიდან, რომ ნატო სამხედრო ბოლკია, მისი გაფართოება ეწინააღმდეგება ჩვენს ეროვნულ ინტერესებს და არ გვინდა, მაგრამ ევროკავშირზე ჩვენ პრობლემა არ გვაქვს.

საქართველოშიც პრორუსული ძალები გვეუბნებოდნენ, რომ გამოვაცხადოთ სამხედრო ნეიტრალიტეტი, რუსეთი ნატოთი არ გავაღიზიანოთ და ვინ გვიშლის, რომ ევროკავშირში გავწევრიანდეთ? ბოლო ორ თვეში რუსეთის მიერ უკრაინის და სომხეთის მიმართ გადადგმულმა ნაბიჯებმა ყველას თვალი აუხილა, აღმოჩნდა, რომ აქ საქმე ნატოში კი არ არის, არამედ მოსკოვს არ უნდა, რომ ყოფილი საბჭოთა სატელიტები იყვნენ სუვერენული დამოუკიდბელი სახელმწიფოები, რომლებიც თავისი ნებით ირჩევენ ალიანსებს, მიდიან ევროპისკენ, ავითარებენ თავიანთ ეკონომიკას და იღებენ თავისუფალ გადაწყვეტილებებს. ამიტომ, ის, რაც დღეს ხდება ვილნიუსის სამიტის წინ - ზეწოლა მოდლოვაზე, უკრაინაზე, სომხეთზე, ეს ცხადად მიუთითებს, რომ რუსეთი ყველანაირად შეეწინააღმდეგება ამ ქვეყნების და მათ შორის, საქართველოს სვლას ევროპისაკენ.

_ შეიძლება ითქვას, რომ რუსეთმა საკუთარი არსენალიდან გამოიყენა ყველა მეთოდი, მათ შორის სამხედრო და ეკონომიკური აგრესია, იგივე საქართველოს წინააღმდეგ. თუმცა, ევროპული არჩევანი, ალბათ მაინც დიდწილად დამოკიდებულია სახელმწიფოს პოლიტიკურ ნებაზე, მათ შორის შიდაპოლიტიკურ სტაბილურობაზე...

_ საქართველოსთან მიმართებაში ერთი საინტერესო დეტალია - რუსეთმა უკვე გამოიყენა სამხედრო აგრესია საქართველოს მიმართ, რაც ჯერ კიდევ არსენალში აქვს მოლდოვასთან და უკრაინასთან მიმართებაში, სომხეთთან მიმართებაშიც თუკი წაახალისებს ყარაბაღის სამხედრო გზით გადაწყვეტას, რუსეთმა საქართველოსთან მიმართებაში უკვე გამოიყენა სავაჭრო ომი, რასაც ახლა იყენებს უკრაინასთან მიმართებაში და ემუქრება მოლდოვას, იგივე ღვინის აკრძალვის თვალსაზრისით... ერთადერთი რაც არ აქვთ საქართველოზე გამოყენებული და არის საშიში სიტუაცია, არის ის, რომ მოხდეს დემოკრატიის გზაზე უკუსვლა და ევროპამ თქვას, რომ საქართველოში შერჩევითი სამართალია, ადგილი აქვს ექსტრემიზმს, ადგილი აქვს უმცირესობების დევნას, ზეწოლას მედიაზე, მცდელობას სასამართლო ხელისუფლების ხელში ჩაგდებისას და მოდი საქართველოც გვერდზე გადავდოთ, ანუ ის, რაც განგვასხვავებს სომხეთისგან უკრაინისგან და მოლდოვასგან არის ის, რომ რუსეთმა სწორედ შიდაარასტაბილურობით აფიქრებინოს ევროპას, რომ საქართველოც გვერდზე უნდა გადაიდოს.

რატომ არ უნდა, რომ უკრაინა დაუახლოვდეს ბრიუსელს? ცხადია, რომ უკრაინით გადის მილსადენების 70% და რა თქმა უნდა რუსეთს სურს შეინარჩუნოს გავლენა, თუ ვისაუბრებთ აზერბაიჯანსა და საქართველოზე, აქ გადის ალტერნატიული ნავთობსადენი და გასაგებია. მხოლოდ სამხედრო ბაზებით და მისლადენებით ეს არ აიხსნება, არის მესამე ელემენტი, რაც ძალიან მნიშვნელოვანია - რუსეთს არ უნდა დაუშვას პრეცედენტი პოსტსაბჭოთა სივრცეში, არ ვგულისხმობ ბალიტიისპირეთს, რასაც ყოველთვის ცალკე განიხილავდნენ, არ უნდა დაუშვას პრეცედენტი, რომ ყოფილი პოსტსაბჭოთა ქვეყანა შედგა, როგორც კონსოლიდირებული ლიბერალური დემოკრატია, მაშინ ეს ანგრევს მითს და იმ თეორიას, რომელსაც კრემლის იდეოლოგები სთავაზობენ მსოფლიოს, მისი ავტორი არის სურკოვი, ერთ-ერთი დაახლოებული პირი პუტინთან და თეორიას ჰქვია ,,სუვერენული დემოკრატია", როცა პუტინი ამბობს, რომ ჩვენც გვაქვს დემოკრატია, ოღონდ ჩვენებური რუსული, ხომ არ არის აუცილებელი, რომ ყველას ჰქონდეს ევროპული ტიპის დემოკრატია, კი ვდევნით ჩვენ ოპოზიციას და არ გვაქვს თავისუფალი პრესა და ა.შ. მაგრამ ესეც რუსი ხალხის არჩევანია და მას პატივი უნდა სცენ. თუკი შესაძლებელია, რომ პოსტსაბჭოთა ქვეყნებიდან ერთმა მაინც შექმნას დემოკრატია, რომელიც ფუნქციონირებს ევროპასა და ამერიკაში, მერე შეიძლება სხვაც მიყვეს ამ მაგალითს და შემოირღვეს ის წითელი ღობე, რომელიც მას აქვს შემოფარგლული. ეს პრეცედენტი არის საშიში მათთვის. დღეს რუსეთს ხელს აძლევს იმ ტიპის არასტაბილურობა, რაც არის საქართველოში, იმისათვის, რომ ჩვენ შევარდნაძის მმართველობის შემდეგ აღმოვჩნდეთ ჩაკეტილ წრეში.

_რუსეთთან დაკავშირებით პრემიერმა ივანიშვილმა გამოთქვა მოსაზრება, რომ რუსეთი უახლოეს თუ არა, შორეულ პერსპექტივაში გახდება ნატოს და ევროკავშირის წევრი. ფიქრობთ, რომ ეს რუსეთის შემთხვევაში შესაძლებელია?

_ამ ტიპის განცხადებებზე რაიმე კომენტარის გაკეთება რთულია, ერთი და მეორე, ეს არის შეიძლება ვინმე მარგინალი მოაზროვნეების სასურველი სცენარი, რომ თუ რუსეთი გახდება დემოკრატიული და გახდებოდა ევროპის ნაწილი, მაშინ ყველაფერი იდეალურად წავიდოდა და რომ მაშინ ქვეყანაში დაისადგურებდა სამოთხე, რომ მგელი და კრავი ერთად მოძოვდა... სამყარო გაცილებით რთულია, ვიდრე ასეთი გულუბრყვილო ოცნება ამქვეყნიურ სამოთხეზე.

,,ნიუპოსტი"
ანანო კვაჭანტირაძე