ურანსა და ნეპტუნზე ალმასის წვიმა მოდის

ურანსა და ნეპტუნზე ალმასის წვიმა მოდის - მეცნიერები

ეს საინტერესოა - 16:38, 04 Jul, 2020

1361

მეცნიერებს დიდი ხანია ეჭვი აქვთ, რომ ურანსა და ნეპტუნზე ალმაზის წვიმა მოდის. ახლა ეს ჰიპოთეზა უკვე ცდის მეშვეობით არის დადასტურებული. ეს ცდები სტენფორდის უნივერსიტეტთან არსებული ამერიკის ნაციონალური ამაჩქარებლების ლაბორატორიის SLAC-ის მეცნიერებმა ჩაატარეს. ისინი შეეცადნენ დედამიწაზე შეექმნათ ისეთივე პირობები, როგორიც პლანეტა ურანის სიღრმეებშია.

როგორც მოგეხსენებათ ეს ორივე პლანეტა ე.წ. ყინულის გიგანტებს წარმოადგენენ, თუმცა, რეალურად, ნივთიერება, რომლისგანაც ისინი შედგება, თხევად-გაზირებრ მდგომარეობაშია, რომლის ტემოერატურაც ათასობით გრაუსს აღწევს, მათი ატმოსგერო ჰელიუმისა და წყალბადისაგან შედგება, თუუმცა სიღრმეში არსებობენ უფრო მძიმე ელენემტები და ნივთიერებები, მათ შორის მეთანიც.

ჰიპოთეზის თანახმად, 7 ათასი კილომეტრის სიღრმეზე მეთანი მაღალი ტემპერატურისა და წნევის გავლენით ნახშირბადად და წყალბადად იშლება. უფრო მსუბუქი წყალბადი ატმოსგეროს უერთდება, ხოლო მძიმე ნახშირბადი გარემოს ზეგავლენით ალმასის კრისტალებად გარდაიქმნება და ნელ-ნელა ყინულოვინი ბირთვისკენ ეშვება. სწორედ ამას უწოდებენ "ალმასის წვიმას".

SLAC-ის მეცნიერებმა ეს პროცესი დედამიწაზე გაიმეორეს, უნიკალური ლაბორატორიული აპარატურის მეშვეობით. მათ მეთანის (CH4) ნაცვლად სტიროლი (C8H8) გამოიყენეს, რადგან მისი ფიზიკური თვისებები უფრო შეესაბამება ნივთიერებას, როლმელიც ზემაღალ წნევასა და ტემპერატურაზე მეთანად გადაიქცევა.

მზიდან ყველაზე შორს მდებარე ამ ორი პლანეტის შესახებ არცთუისე ბევრი რამ იციან. ისინი იმდენად შორს არიან ჩვენგან, რომ მათ მხოლოდ კოსმოსურმა აპარატმა "ვოიაჯერ 2"-მა ჩაურა, მაგრამ არ შეუსწავლია, რადგან ეს მის ამოცანებში არ შედიოდა.

SLAC-ის მეცნიერების ამ ცდებმა კიდევ ერთი ჰიპოთეზა დაადასტურეს. საქმე იმაშია, რომ ნეპტუნი ასხივებს 2,6-ჯერ მეტ ენერგიას, ვიდრე ის მზისგან იღებს. როგორც ჩანს, მის ბირთვზე მართლაც დიდი რაოდენობის ალმასები ეცემა, რომელთა გრავიტაციული ენერგია სითბურში გადაიზრდება სხვა ნივთიერებეთან ხახუნის მეშვეობით, რის გამოც დება პლანეტის "გახურება".